Konkordato (iflas anlaşması) borçlunun mali güçlük içinde bulunması halinde, alacaklılarının haklarını gözeterek borçlarının yeniden yapılandırılmasını sağlayan ve mahkeme kararıyla yürürlüğe giren bir hukuki işlemdir. Borçlunun mali durumu, konkordato talebinin kabulü açısından alacaklılarına ödeme imkanı verecek yeterlilikte olmalıdır.
Konkordato talebi, borçlu tarafından doğrudan veya alacaklı tarafından gerekçeli bir dilekçe ile mahkemeden talep edilebilir. Konkordato ilanının geçerliliği, alacaklıların görüş ve onaylarının alınmasına bağlıdır. Mahkeme, sürecin denetimi ve borçlunun yeniden yapılandırma planının uygulanmasının takibi amacıyla konkordato komiseri atayacaktır. Komiser, bu görev kapsamında borçlunun mali durumunu denetleyecek ve planın icrasını gözetecektir.
Konkordato Şartları Nelerdir?
Konkordato Şartları
Konkordatonun mahkeme tarafından onaylanması; İcra ve İflas Kanunu’nun 305. maddesi uyarınca bazı şartların yerine getirilmesini gerektirir. Bu şartlar şunlardır:
- Borçlunun iflası halinde alacaklılara geçecek tutarın aşılması: Adi konkordato kapsamında teklif edilen miktarın, borçlunun iflâs etmesi durumunda alacaklıların elde edebileceği tutardan fazla olması gerekir. Benzer şekilde, konkordato kapsamında paraya çevrilen varlıkların veya üçüncü kişiler tarafından teklif edilen miktarın, iflas yoluyla tasfiye edildiğinde elde edilecek değerden yüksek olması gerekir.
- Borçlunun kaynakları ile orantılı teklif: Konkordato kapsamında önerilen ödeme miktarı, borçlunun mali kaynaklarıyla uyumlu olmalıdır; yani teklif, borçlunun ödeyebileceği düzeyde gerçekçi olmalıdır.
- Alacaklı onayı: Konkordato tasarısı, İİK m. 302’de öngörülen çoğunluk tarafından onaylanmalıdır.
- Yargılama ve depozito şartları: Konkordato tasdikiyle ilgili yargılama masrafları ve tasdik sonrası alacaklılara ödenecek tutar, borçlu tarafından mahkeme veznesine yatırılmalıdır.
- İmtiyazlı alacaklıların korunması: İİK m. 206 uyarınca imtiyazlı alacaklıların alacaklarının tamamının ödenmesi gerekir. Ayrıca, mühlet süresince komiserin izniyle yapılacak ödemeler ve borçların ifası, alacaklıların açıkça vazgeçmediği durumlarda yeterli teminata bağlanmalıdır.
- Yargılama ve depozito şartları: Konkordato tasdikiyle ilgili yargılama masrafları ve tasdik sonrası alacaklılara ödenecek tutar, borçlu tarafından mahkeme veznesine yatırılmalıdır.
Konkordato Süresi Nedir?
Mahkemeye gerekli belgelerin sunulmasının ardından, borçlunun mali durumunun ve sunulan belgelerin yeterliliği değerlendirilecektir. Bu aşamada mahkeme, borçluya üç aylık geçici mühlet tanıyacaktır. Geçici mühlet süresi, borçlu veya geçici konkordato komiserinin talebiyle en fazla iki ay uzatılabilmektedir. Bu süre zarfında komiser, borçlunun mali durumunu ve konkordatonun uygulanabilirliğini detaylı şekilde inceleyerek yazılı bir rapor hazırlayacaktır.
Geçici mühletin sona ermesinden önce yapılan duruşmada, komiserin raporu ışığında mahkeme, konkordatonun başarılı olacağına kanaat getirirse borçluya bir yıllık kesin mühlet verecektir. Kesin mühlet süresi boyunca borçlu, alacaklılarla üzerinde anlaşılan ödeme planına uygun hareket etmekle yükümlüdür.
Özel durumların ortaya çıkması halinde, mahkeme komiserin gerekçeli raporu ve talebi doğrultusunda, kesin mühleti altı aya kadar uzatabilecektir. Borçlu da uzatma talebinde bulunabilir ve bu talep komiserin görüşü alınarak değerlendirilecektir. Tüm bu süreçlerin tamamlanması halinde konkordato süresi en fazla 23 aya uzayabilecektir.
Konkordato Süreci, Konkordato Talebi Nasıl Yapılır?
Konkordato başvurusu, borçlu veya ilgili alacaklılar tarafından yetkili mahkemeye iletildiği takdirde süreç başlayacaktır. Borçlu iflasa tabi ise talep, şirketin merkezinin bulunduğu Asliye Ticaret Mahkemesi’ne; iflasa tabi değilse yerleşim yeri Asliye Ticaret Mahkemesi’ne yapılacaktır. Mahkeme, başvuruyu inceleyerek şartların uygunluğu halinde konkordato ilanına karar verecek; aksi halde başvuru reddedilecek ve borçlu için iflas süreci başlayacaktır.
Konkordato süreci, mahkeme kararının ardından geçici mühlet ile başlamakta ve bu süre içinde borçlunun mali durumu, alacaklılarla yapılan görüşmeler ve yeniden yapılandırma planları detaylı şekilde değerlendirilmektedir. Geçici mühletin tamamlanması ve komiser raporunun incelenmesi sonrasında mahkeme, başarılı bir plan söz konusuysa kesin mühlet verebilmektedir. Özel durumlar veya beklenmedik mali güçlükler ortaya çıkarsa, mahkeme komiserin raporu ve borçlunun talebi doğrultusunda kesin mühleti altı aya kadar uzatabilir.
Sürecin sağlıklı yürütülmesi için başvuru ve tüm belgelerin eksiksiz, hukuka uygun ve gerçekçi verilerle desteklenmiş olması gerekmektedir. Deneyimli bir avukatın desteği, hem süreç boyunca olası itiraz ve eksikliklerin önüne geçilmesini sağlayacak hem de konkordato planının alacaklılar tarafından onaylanma şansını artıracaktır.
Konkordato İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Konkordato İçin Gerekli Evraklar
Konkordato başvurusunun geçerli olabilmesi, İcra ve İflas Kanunu’nun 286. maddesi ile “Konkordato Talebine Eklenecek Belgeler Hakkında Yönetmelik”te belirtilen evrakların eksiksiz şekilde mahkemeye sunulmasına bağlıdır. Sürecin ilk aşamasında borçlu tarafından şu belgeler ibraz edilmelidir:
- Alacaklılara ilişkin liste
Borçlu, konkordato talebinde tüm alacaklılarını, alacak miktarlarını ve imtiyaz durumlarını gösteren ayrıntılı bir tablo sunmakla yükümlüdür.
- Mali tablo ve defter bilgileri
Defter tutma zorunluluğu bulunan borçlular için; son bilanço, gelir tablosu, nakit akış tablosu, aktiflerin muhtemel satış değeri üzerinden hazırlanmış ara bilançolar ile ticari defterlerin açılış-kapanış tasdikleri ve e-defter beratları dosyaya eklenmelidir. Ayrıca borçlunun mali gücünü ortaya koyacak ek belgeler de sunulabilir.
- Bağımsız denetim raporu
Kamu Gözetimi Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşu tarafından Türkiye Denetim Standartlarına uygun şekilde düzenlenmiş, konkordato projesinin uygulanabilirliğine dair makul güvence veren rapor ve dayanak belgeler dosyaya konulmalıdır.
- Konkordato projesi
Mali iyileşme sürecinin adım adım nasıl yürütüleceğini, hangi tedbirlerin uygulanacağını ve borçların ne şekilde ödeneceğini içeren detaylı bir plan hazırlanmalıdır.
- Ek belgeler
Mahkeme veya konkordato komiseri, sürecin herhangi bir aşamasında ek bilgi ve belge talep edebilir. Borçlu, bu talepleri gecikmeksizin yerine getirmekle yükümlüdür.
Sık Sorulan Sorular
1- Tenzilat Konkordatosu Nedir?
Tenzilat konkordatosu, borçlunun alacaklılarıyla yaptığı anlaşma doğrultusunda, alacakların belirli bir oranda indirilerek (tenzilat yapılarak) kalan kısmın konkordato projesinde öngörülen süre ve şartlarda ödenmesini sağlayan konkordato türüdür.
2- Kişisel Konkordato Nedir? Gerçek Kişi Konkordato İlan Edebilir Mi?
Konkordato ilan edebilmek için gerçek kişi olup olmadığına bakılmaksızın kişiler konkordato talebinde bulunabilmektedir. Fakat gerçek kişinin konkordato talebinin kabul edilebilmesi için borçlarını karşılayabilecek gelir ya da varlığa sahip olması gerekmektedir.
3- Moratoryum Nedir?
Moratoryum, hukuki bakımdan, borçlunun borçlarını vadesinde ifa edememesi halinde, kanun veya yetkili makam kararıyla alacaklıların takip ve tahsil haklarının belirli bir süre için durdurulmasıdır.
Bu kurum, çoğunlukla savaş, ekonomik kriz veya doğal afet gibi olağanüstü hallerde uygulanır. Moratoryum süresince borçlar muacceliyetini korumakla birlikte, borçlunun malvarlığına yönelik icra ve iflas işlemleri yapılamamaktadır.
Konkordato, borçlunun mali açıdan zor durumda olduğu hallerde, iflas sürecine girmeden alacaklılarla anlaşarak borçlarını yeniden yapılandırmasını amaçlayan hukuki bir kurumdur. Bu süreçte borçlu, alacaklılarının haklarını koruyacak şekilde ödeme planları sunar, alacaklılar ise tasfiye kayıplarını asgariye indirme imkanı bulur. Konkordatonun temel amacı, borçlunun mali yükünü hafifletirken alacaklıların menfaatlerini dengelemektir. Böylece konkordato, ekonomik istikrarın korunması ve borçlunun faaliyetlerini sürdürmesi açısından önemli bir araç teşkil eder.